Hakkında

Anatolivar: Anadolu’da Zeytin Üreticisi Toplulukların Güçlendirilmesi Projesi

Proje Yürütücüsü: Proje Evi Kooperatifi
Proje Ortakları: Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK), Slow Food
Proje Destekçisi: Avrupa Birliği

Zeytin, belki de uygarlık yaratan ağaçların ilki. Bu topraklarda yetiştiriciliği 3.000 yılı aşkın geçmişe sahip ve günümüzde tescilli 100’ün üzerinde çeşidiyle yaklaşık 400.000 ailenin geçimlik ekonomisini oluşturuyor. Türkiye'nin biyocoğrafik özellikleri, iklimi ve toprak koşulları yüzyıllar boyunca her biri tat, aroma ve besin değeri açısından benzersiz özelliklere sahip yerel zeytin çeşitlerinin ortaya çıkmasına neden olmuş.  

Bugün gerçek değerinden giderek uzaklaştığı görülen zeytinciliğin ülkenin ekonomik kalkınmasına katkısı ne yazık ki hak ettiği seviyenin oldukça altında. İnsan kaynaklı tehditlerin yanı sıra, küresel iklim değişikliğine bağlı aşırı hava olayları, ani sıcaklık değişimleri, su stresi ve hastalıkların şiddetli gelişimi gibi etkenler nedeniyle de geniş zeytinlik alanlar ve üretici toplulukları her geçen gün daha kırılgan hale geliyor.

Tam adı “Avrupa Yeşil Mutabakatı Hedeflerine Ulaşılması Yolunda Türkiye’de Zeytin Üreticisi Toplulukların Kapasitesinin Geliştirilmesi” olan projemizin odaklarından birini oluşturan Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa Birliği için sürdürülebilir, karbon nötr ve kaynak verimli bir ekonomiye ulaşmayı amaçlayan, toplumun neredeyse tüm unsurlarını kapsayan birbiriyle bağlantılı bir dizi hedeften oluşuyor. Kilit odak alanlarından biri “sürdürülebilir tarım” olan Yeşil Mutabakat zeytincilik sektöründe yaşanan iklim kaynaklı sıkıntıların aşılması yolunda da önemli bir fırsat sunuyor. 

Amacımız

3 yıl sürecek çalışmalarımızın sonunda zeytin ve zeytinyağı sektöründe sürdürülebilir ve iklime uyumlu tarım uygulamalarının ve zeytin ve zeytinyağı üretiminin yaygınlaşması, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın “sürdürülebilir tarım”, “sürdürülebilir üretim ve tüketim”, “iklim eylemi” hedeflerine ilişkin politikaların teşvik edilmesi ve böylece insan kaynaklı tehditler ve iklim değişikliği nedeniyle giderek daha savunmasız hale gelen zeytinliklerin korunması yolunda adımlar atmayı amaçlıyoruz.

Gerçekleştireceğimiz çalışmalarla;

• Tüm bu konularda ilgili üretici ve tüketici sivil toplum kuruluşlarının, işletmelerin, üreticilerin ve bireylerin farkındalık ve bilgisini artırmayı,
• Sürdürülebilir tarım uygulamalarına geçiş, pazara erişim ve geçim kaynaklarının iyileştirilmesi konularında küçük ölçekli zeytin üreticilerini desteklemeyi,
• STK’lar, zeytin üreticileri ve ilgili devlet kurumları arasında işbirliklerinin ve ağların güçlendirilmesini hedefliyoruz.

Çalışma Alanımız

Türkiye’de zeytinciliğin yoğun olarak yapıldığı Marmara, Kuzey Ege, Orta Ege, Güney Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri projemizin çalışma alanını oluşturmaktadır.

Birlikte Çalıştığımız Kişi ve Kurumlar

• Zeytin ve zeytinyağı sektöründeki sivil toplum kuruluşları, üretici ağları, birlik ve kooperatifler
• Zeytin ve zeytinyağı üretici ve tüketici toplulukları, Slow Food toplulukları, yerel tüketici kooperatifleri, dernekler gibi gıda sektöründe aktif olan STK'lar
• Küçük ve orta ölçekli zeytin ve zeytinyağı üreticileri
• Sürdürülebilir tarımı ve zeytin üreticisi toplulukları destekleme alanında çalışan bireyler, gıda aktivistleri ve türeticiler
• İlgili kamu kurumları, onların bağlı kuruluşları ve yerel teşkilatları, araştırma kurumları ve akademisyenler, bölgesel kalkınma ajansları
• Valilikler, yerel yönetimler, muhtarlar, ziraat odaları, ticaret ve sanayi odaları, zeytin borsaları, zeytin ve zeytinyağı ihracatçı birlikleri

Neler Yapıyoruz?

• Zeytincilik sektöründeki tüm aktörlerin iklim değişikliği ve Avrupa Yeşil Mutabakatı özelindeki farkındalıklarını, tutum ve davranışlarını, iklim değişikliğinin Anadolu’daki zeytin ve zeytinyağı üretim süreçlerine etkilerini belirlemeye yönelik bir durum analizi gerçekleştiriyoruz.
• Yoğun bilgi toplama ve haritalandırma çalışmaları sonucunda proje alanında bulunan zeytin çeşitlerini ve doğa dostu zeytin üreticilerini kapsayan güvenilir bir çevrimiçi Zeytin Atlası oluşturuyoruz. Oluşturulan içerik aynı zamanda bir rehber kitap olarak basılacaktır.
• İlgili sivil toplum kuruluşlarına, üreticilere yönelik yüz yüze eğitimler, atölye çalışmaları, webinarlar, teknik bilgilendirmeler, deneyim paylaşımları gibi kapasite artırım etkinlikleri gerçekleştiriyoruz.
• STK'lar, zeytin üreticileri, devlet kurumları, araştırma kurumları, KOBİ'ler ve uluslararası kuruluşlar gibi paydaşlar arasında ağ ve ortaklık kurulmasına yönelik çalışmalar yapıyoruz.
• Slow Food etkinlikleri gerçekleştiriyoruz.
• Proje hedeflerine ulaşılmasını sağlamak amacıyla diyalog kurmaya yönelik etkinlikler gerçekleştirerek zeytin üreticileri ve ilgili devlet kurumları arasında bağların kuvvetlendirilmesine katkı sağlıyoruz.
• Görsel-işitsel malzemeler hazırlayarak, tüm iletişim kanallarını kullanarak, ayrıca çevrimiçi bir iletişim kampanyası yürüterek proje boyunca hem üretici hem de tüketicilerde konuyla ilgili farkındalık oluşturuyoruz.
• Projenin yarattığı etkiyi takip etmek amacıyla proje boyunca bir sosyal etki analizi ve değerlendirmesi yürütüyoruz.